Halo’s en verblinding na een ooglaserbehandeling zijn bijna verleden tijd. Leer hoe ze worden veroorzaakt en lees meer over de symptomen en risicofactoren. Ook kun je in deze blog lezen over hoe nieuwe technologie de behandelingen heeft verbetert.
Halo’s en verblinding kunnen voorkomen wanneer een focuspunt van licht zoals een autokoplamp of een standby-lampje van een video of tv in een donkere kamer, een gloed of strepen van licht om zich heen hebben. Begrippen als “waas” of “verstrooiing” van licht kunnen ook worden gebruikt om deze visuele effecten te beschrijven. Veel patiënten die in de begintijden laserbehandelingen ondergingen, ervoeren die schittering als erg lastig en vervelend.
In gepubliceerde onderzoeken uit de vroege jaren 1990 meldde ongeveer 85% van de patiënten die PRK ondergingen (foto-refractieve keratectomie – de voorloper van LASIK en LASEK of TransPRK) deze effecten en besloot 15% daarom niet beide ogen tegelijkertijd te behandelen. (In vroege onderzoeksstudies was er vaak een significant interval tussen het behandelen van de twee ogen.) Deze optische effecten – of aberraties – behoren nu bijna tot het verleden met de moderne lasertechnieken.
Verblinding, halo’s, verstrooiing en waas na een behandeling hebben twee hoofdoorzaken: de ene meestal tijdelijk en de andere mogelijk langduriger.
Onmiddellijk na de behandeling moet het hoornvlies (het gebogen venster aan de voorkant van het oog waarop een contactlens past) genezen. Terwijl het dit doet, is het enigszins gezwollen en verstrooit het licht, wat vooral merkbaar is met licht in een donkere omgeving. Het effect is alsof je door een beslagen raam of een stuk gaas kijkt. Dit is van korte duur en neemt binnen enkele dagen of weken af naarmate de zwelling in het hoornvlies afneemt.
De tweede oorzaak van deze symptomen of afwijkingen, vooral halo’s, is te wijten aan het feit dat de vorm van het hoornvlies wordt gewijzigd door de laserbehandeling. Dit is natuurlijk hoe het proces in de eerste plaats werkt – door de kromming van het hoornvlies te veranderen op een nauwkeurige, computergestuurde manier om de focus van het licht op het netvlies aan de achterkant van het oog te veranderen. Bijvoorbeeld, bij bijziende patiënten wordt het centrale hoornvlies in wezen opnieuw geprofileerd door de laser om zijn kromming te verminderen of af te vlakken.
Hoe groter de afwijking, hoe groter de verandering in de kromming van het hoornvlies en hoe groter de kans op geïnduceerde afwijkingen. Twee zeer belangrijke factoren spelen een rol bij het genereren van halo’s en andere afwijkingen – de exacte afwijking en de grootte van de pupil. Een patiënt met kleine pupillen is zich misschien helemaal niet bewust van halo’s omdat het licht van bijvoorbeeld een autokoplamp “minder verstrooid” wordt of nauwkeuriger door het gebied van de kleine pupil wordt gefocust, terwijl een patiënt met grote pupillen er mogelijk juist heel veel last van heeft.
Het is daarom belangrijk dat de behandelde zone in het centrale hoornvlies de maximale pupilgrootte ‘bedekt’ of zelfs wat groter is. Lasers hadden in de begindagen beperkte behandelingsdiameters, aanvankelijk slechts vier millimeter, en vandaar het grote aantal patiënten dat halo’s opmerkte. Moderne ‘flying-spot’ lasers kunnen bijna het gehele hoornvlies behandelen. En de totale behandelingsdiameter van acht of negen millimeter, aanzienlijk groter dan de gemiddelde pupilgrootte, zijn tegenwoordig (gelukkig) routine.
Bovendien zorgen zeer geavanceerde volgsystemen er nu voor dat de cirkelvormige (of elliptische) behandelzones nauwkeurig gecentreerd zijn over de pupil, omdat slecht gecentreerde behandelingszones ook lastige optische aberraties kunnen veroorzaken. Met huidige lasers (Wavefront) zijn deze halo’s en andere aberraties vrijwel geëlimineerd. Beter nog, de moderne behandelingen kunnen zelfs vele jaren na een eerder uitgevoerde procedure veilig worden toegepast. Bij het Nationaal Oogcentrum hebben we de nieuwste lasers en diagnostische systemen en onze oogartsen zijn vaak in staat om halo’s en schitteringen ontstaan als gevolg van behandelingen met vroegere systemen te verbeteren of volledig te elimineren.